Operatörler, değişkenler üzerinde bazı işlemleri gerçekleştirmek ya da ifadelerimize koşullar eklemek için kullanılan işaretlerdir.
PHP Operatörleri
PHP kullanırken değişkenler üzerinde bazı işlemleri gerçekleştirmek ya da ifadelerimize koşullar eklemek için operatörleri kullanırız. Bu yazımızda aritmetik operatörler, atama operatörleri, karşılaştırma operatörleri, artırma - azaltma operatörleri, mantıksal operatörler, dize ve dizi operatörleri alt başlıklarına değineceğiz.
Aritmetik Operatörler
Aritmetik operatörler toplama, çıkarma, çarpma gibi matematiksel işlemleri gerçekleştirmek için sayısal değerlerle birlikte kullanılır.
| Operatör |
Tanım |
Örnek |
| + |
toplama işlemi. |
$x + $y; |
| - |
çıkarma işlemi. |
$x - $y; |
| * |
çarpma işlemi. |
$x * $y; |
| / |
bölme işlemi. |
$x / $y; |
| % |
$x'in $y'ye bölümünden kalanı ifade eder. |
$x % $y; |
Matematik işlemlerinde olduğu gibi aritmetik operatörlerde de işlem önceliği vardır. Şimdi bu işlemlerden bir kaçını uygulamalı olarak görelim.
<?php
$x = 2; // $x değişkenine 2 değerini atadık.
$y = 3; // $y değişkenine 3 değerini atadık.
echo $x + $y; // 5
echo $x * 1; // 2
echo $x + $y * 4; // 14
echo ($x + 2) * $y; // 12
echo (10 + $y) % $x; // 1
?>
Atama Operatörleri
Bir değişkene değer atamak için kullanılan operatörlerdir. PHP temel atama operatörü "=" işaretidir. Atama operatörünün soluna değişken, sağına atanmak istenen değer yazılır. Diğer atama operatörlerini de tablo halinde görelim;
| Operatör |
Örnek |
Ifade ettiği işlem |
| = |
$x = $y; |
x = y |
| += |
$x += $y; |
x = x + y |
| -= |
$x -= $y |
x = x – y |
| *= |
$x *= $y |
x = x * y |
| /= |
$x /= $y |
x = x / y |
| %= |
$x %= $y |
x = x % y |
| .= |
$x .= $y |
x = x . y |
şimdi atama operatörü ile ilgili bir örnek inceleyelim;
<?php
$x = 2; // $x değişkenine 2 değerini atadık.
$y = 3; // $y değişkenine 3 değerini atadık.
$x += $y; // x = x + y işlemini gerçekleştirdik.
echo $x; // $x değişkeninin son değeri 5 olarak görüntülenecektir.
?>
Burada birleşik atama operatörü kullanarak işlemimizi gerçekleştirmiş olduk. Aynı işlemi uzun uzun da yapabilirdik ancak birleşik operatör ile daha kısa kod yazarak işlem yapabildiğimiz için birleşik operatör bize kolaylık sağladı.
Karşılaştırma Operatörleri
İki değer ya da değişkeni (sayısal ya da dize bakımından) karşılaştırmada kullanılır. Örneğin $x değişkeni $y değişkenine denk mi? veya $y değişkeni 3'den büyük mü? ya da $x değişkeni 7'ye eşit mi? gibi karşılaştırmalar yapabilmek için bu operatörlere başvurmamız gerekir. Tüm karşılaştırma operatörlerini bir tablo üzerinde görelim;
| Operatör |
Tanım |
Örnek |
| == |
eşittir. |
$x == $y; |
| === |
denktir. |
$x === $y; |
| != |
eşit değildir. |
$x != $y; |
| !== |
denk değildir. |
$x !== $y; |
| < |
küçüktür. |
$x < $y; |
| > |
büyüktür. |
$x > $y; |
| <= |
küçük ve eşittir. |
$x <= $y; |
| >= |
büyük ve eşittir. |
$x >= $y; |
| <> |
eşit değildir. |
$x <> $y; |
Hemen bir örnekle pekiştirelim;
<?php
$x = 2;
$y = 3;
var_dump($x == $y); // false
?>
Bu örnekteki işlem sonucu false çıktı yani yanlış çünkü 2 ve 3 birbirine eşit sayılar değildir.
Artırma ve Azaltma Operatörleri
Kod betiğimizdeki bir değişkenin sayısal değerini bir artırmak ya da bir azaltmak gereksinimi duyduğumuzda kullanacağımız operatörlerdir. Değişkenin değerini artırırken kullanacağımız operatör "++" iken eksiltmek için kullandığımız operatör tahmin edileceği gibi "--" operatörüdür. Örnek üzerinde görmek gerekirse;
<?php
$x = 2;
$y = 3;
$x++;
$y--;
echo $x; // x, 3 değerini alacaktır.
echo $y; // y, 2 değerini alacaktır.
?>
Örnekte gördüğünüz gibi "++" operatörü x değişkeninin değerini 1 artırırken y değişkeninin değerini "--" operatörü 1 azalttı.
Mantıksal Operatörler
